Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 18-19 Ağustos’ta Azerbaycan’ı ziyaret ediyor. Cuma günü Kremlin tarafından doğrulanan ziyarette, iki liderin komşu ülkeler arasındaki işbirliğinin genişletilmesine yönelik çeşitli anlaşmalar imzalayacağı bildirildi.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Vladimir Putin’in Pazartesi günü ortak bir açıklama yapması bekleniyor.
Peki Ukrayna’nın Rus topraklarına girdiği ve Rusya’da çatışmaların yaşandığı bir zamanda gerçekleşen ziyaretin sebebi ne ve iki ülke gündeminde hangi konular var?
Putin neden Azerbaycan’a gidiyor?
Düşünce kuruluşu Carnegie Rusya Avrasya Merkezinin analizine göre, Ukrayna savaşı süresince Azerbaycan, Rusya için hem enerji ihracatı hem de İran’a ulaşım koridorunun açık tutulması gibi kritik konularda önemli bir ortak haline geldi.
BBC Azerbaycanca servisine konuşan Siyasi Analist Fuad Şahbazov, Vladimir Putin’in Azerbaycan ziyaretinin temel hedeflerinin ekonomi ve enerji konularıyla bağlantılı olduğunu söyledi.
Şahbazov, ziyaret sırasında Azerbaycan ile Rusya arasındaki doğal gaz ticaretine ilişkin yeni bir belge imzalanabilir.
Fuad Şahbazov, “Rus gazının Azerbaycan’a taşınması ve bunun yerine Avrupa’ya taşınan Azerbaycan gazının hacminin artırılmasına ilişkin bir belge imzalanabilir. Yani, Rus gazı iç pazar tedariği için kullanılabilir. Ayrıca, ekonomik işbirliğine ilişkin bazı belgeler imzalanabilir” dedi.
Şahbazov’a göre, bu ziyaretin bir diğer amacı da Rusya’nın Ermenistan-Azerbaycan barış sürecindeki konumunu güçlendirmek olabilir.
Putin’in ziyareti hangi dönemde gerçekleşiyor?
Putin’in ziyaret sırasında Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki barış görüşmelerini gündeme getirmesi de mümkün.
Azerbaycan ve Ermenistan arasında son aylarda sınır belirleme ve barış antlaşması konuslarında doğrudan müzakereler yapılıyor. Ülkeler barış antlaşması imzalama isteklerini daha önce dile getirdiler.
Bakü ve Erivan, geçen haftalarda, Azerbaycan ve Nahçıvan’ı birbirine bağlaması planlanan “Zengezur Koridoru”yla ilgili bir maddeyi barış antlaşması taslağından çıkardı. Bu konu bir sonraki aşamaya bırakıldı.
Bakü ve Moskova, Rusya’nın bu koridoru kontrol etmesini istiyordu ancak Ermenistan buna karşıydı.
Ermenistan ve Rusya ilişkilerindeki pürüzler Eylül 2020’de başlayan İkinci Karabağ Savaşı’ndan sonra belirginleşti. Erivan, Rusya ve Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’nün savaş sırasında kendisine yardım etmemesinden memnuniyetsizliğini dile getirdi.
Ermenistan’ın silah ve askeri eğitimi için Batı ülkelerine yönelmesi de Rusya’yı rahatsız etti. Moskova, NATO üyelerinin Ermenistan’a girmesini hoş karşılamıyor.
Rusya ve Ermenistan müttefik ülkeler olmasına rağmen Vladimir Putin Ermenistan’ı ziyaret etmiyor çünkü Ermenistan, Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC) kararlarının uygulanmasına ilişkin anlaşmaların bir üyesi.
Uluslararası Ceza Mahkemesi, 17 Mart 2023’te Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna savaşında savaş suçları işlediği iddiasıyla tutuklama kararı çıkarmıştı.
ICC’nin Putin’e yönelttiği suçlamalar arasında, Ukrayna’daki bazı çocukların yasa dışı şekilde Rusya’ya götürülmesi de yer alıyordu.
Aliye Nisan ayında Moskova’yı ziyaret etmiş, iki lider son olarak Temmuz ayında Kazakistan’daki Astana zirvesinde bir araya gelmişti.
